Kırşehir İçmesuyu Projesinin gerçekleşmesiyle birlikte Kırşehir il merkezinin 2045 yılına kadar içme ve kullanma suyu Ökse, Selafur ve Özbağ kuyularından sağlanacaktır. Özbağ kuyularından elde edilen sular yine bu alanlarda yer alan 2 adet konvansiyonel paket içmesuyu arıtma tesisinde arıtıldıktan sonra şebekeye verilecektir. Ökse ve Selafur kuyularından elde edilen sular ise içilebilir nitelikte olduğundan sadece dezenfeksiyon yapılarak İçmesuyu amaçlı kullanıma sunulacaktır.
Proje kapsamında (200 ile 1000 mm arasında değişen çaplarda HEDEPE ve Çelik) borulardan oluşan yaklaşık 47 km’lik isale hattı ile 6 adet depo ve 2 adet konvansiyonel paket arıtma tesisi bulunmaktadır.
Her iki tesiste de havalandırma, koagülasyon, flokülasyon, çöktürme ve filtrasyon prosesine dayalı fiziksel ve kimyasal işlemlerin yapıldığı paket arıtmalar yer almaktadır.
Ulusal ve uluslararası kalite standartlarında içmesuyu üretimi yapılması amaçlanan 200 lt/sn kapasiteli Özbağ Arıtma Tesisinde yer alan başlıca Üniteler şu şekildedir;
· Giriş Debimetre Odası
· Difizörlü Havalandırma Yapısı
· koagülasyon, flokülasyon, çöktürme, filtrasyon ünitelerinin yer aldığı Paket Arıtma Binası
· Temiz su deposu
· Çıkış Debimetre Odası
· Filtre Geri Yıkama Suyu Geri Kazanım Tankı
· Çamur Yoğunlaştırma Tankı
· Dekantör Binası
· Klor binası
· Isı merkezi
· Trafo jeneratör binası
· Bekçi Binası’dır.
1 İZOLASYON VANA VE DEBİMETRE ODASI
Özbağ kuyularından temiz su deposu manevra odasına gelen hamsu, buradan 350 mm’lik çelik boru ile tesise iletilmektedir.Sonrasında ise debimetre odasına ulaşacaktır. Ölçümü yapılan su, devamında difüzörlü havalandırma yapısına iletilecektir.
2 DİFÜZÖRLÜ HAVALANDIRMA YAPISI
Havalandırma yapısı sudaki çözünmüş oksijen miktarını arttırmak, demir ve manganın okside edilmesi ile çökebilir formuna dönüştürmek amacıyla tasarlanmıştır. Bu yapıda suyun bekleme süresi yaklaşık 25 dakikadır. Gerekli havalandırmayı sağlamak amacıyla 30 m3/sa kapasiteli blower ve 46 mm çapında 64 adet difüzör kullanılmaktadır. Su yukarıdan aşağıya doğru hareket ederken tank tabanına yerleştirilen difüzörlerden hava verilerek karışım sağlanmaktadır. Havalandırma yapısı giriş kanalına pH ayarı için sodyum hidroksit, Havalandırma yapısı çıkış kanalına ise oksitleyici olarak potasyum permanganat ve dezenfeksiyon amacıyla ön klor dozlama imkânı sağlanmıştır.
3 PAKET ARITMA BİNASI
Arıtma binası 42 m’ye 35 m boyutlarında olup, içerisinde paket arıtma üniteleri ile kimya bölümü, laboratuvarlar, otomasyon odası, ofis ve wc-banyo gibi kişisel bakım bölümü bulunmaktadır.
3.1 HIZLI KARIŞTIRMA YAPISI
Havalandırma yapısından su 500’lük çelik boru ile Paket Arıtma Binasına geçiş yapmakta,sonrasında iki ayrı hatta ayrılan dağıtım borusu ile de hızlı karıştırma tanklarına ulaşmaktadır.
Hızlı karıştırma ünitesi kimyasal maddelerin suya karıştırıldığı ve üniform dağılımın yapıldığı yapılardır. Suda bulunan askıdaki ve kolloidal partiküller genellikle negatif bir elektrik yükü taşırlar ve bu nedenle birbirlerini iterek yumaklaşmayı ve dolayısıyla çökelmeyi önlerler. Bunu engellemek için suya koagülant ve koagülant yardımcısı olarak adlandırılan kimyasal maddeler ilâve edilir. Bu maddeler, pozitif yüklü metal iyonları içerdiği için negatif yüklü askıdaki ve kolloidal partikülleri nötralize ederler. Bu nötralizasyon sonucu, partiküller birleşmeye başlamakta ve birleşmeden sonra çökelerek sudan giderilmektedir.Tesiste koagülant olarak demir klorür kullanılmaktadır. Koagülant ilavesinden sonra optimum karışımın sağlanabilmesi amacıyla karıştırıcılar kullanılmaktadır. Düşey bir mille elektrik motoruna bağlı olan Türbin Tip Mekanik karıştırmanın yapıldığı 2 adet hızlı karıştırma ünitesinde temas süresi 70 sn ve karıştırıcı hız gradyanı 900 sn-1dir.
3.2 YAVAŞ KARIŞTIRMA YAPISI
Her bir hızlı karıştırıcıdan çıkan su, eşit debi dağılımının sağlanması için yavaş karıştırma dağıtım yapısına ulaşmakta ve buradan yavaş karıştırma yapılarına dağılmaktadır.
Hızlı karıştırma pıhtılaştırıcı etkinliğini belirleyen en önemli fiziksel faktör iken, tanecik giderim etkinliğini etkileyen en önemli faktörde yumaklaşmadır. Yumaklaştırmada amaç taneciklerin çarpışarak birbirine yapışması, boyutunun artması ve kolaylıkla çökebilir hale gelmesidir. Tesiste daha iyi bir yumaklaştırma sağlamak için anyonik polielektrolit dozlaması yapılmaktadır. Temas süresinin uzatılması için yavaş karıştırıcılar 2 bölmeli ve hidrolik perdeli karıştırıcı olarak projelendirilmiştir. Su birbirine paralel bir seri perdenin uçlarından belli bir hızla dolanarak akarken hidrolik karışım sağlanmaktadır.
3.3 DURULTUCULAR
Durultucu yapısında, yavaş karıştırma esnasında boyutları büyümüş ve çökebilir özelliğe kavuşmuş flokların yerçekimi ile çökme işlemi gerçekleşmektedir.Ancak ünite yüzey alanını küçültmek ancak suyun temas ettiği yüzey alanını arttırarak çökeltme verimini yükseltmek amacıyla ünite içerisinde belli bir eğimle yerleştirilen lamella modülleri kullanılmaktadır.
Durultucu yapısı girişinde yer alan açıklıktan geçiş yapan sudaki tortu ve yumakların bir kısmı kendi ağırlığı ile çökerken bir kısmı ise eğimli olarak yerleştirilen lamellaların arasında su yükselirken lamellerin üzerinde kalarak aşağı doğru kayar ve dibe çöker. Durulmuş su tank üzerinde yer alan çelik savaklar ile toplanırken çamur ise durultucu tabanında yer alan konilerde birikmekte ve cazibe ile çamur yoğunlaştırma tankına gönderilmektedir. Durulmuş su toplama tankında tutulan durulmuşsu buradan pompalar ile belli bir basınca getirilerek filtrelere iletilmektedir.
3.4 FİLTRE TESİSİ
Tesis içerisinde teçhiz edilen basınçlı yatay filtreler, istenilen basınca dayanıklı kapalı kaplardan oluşmaktadır. Filtrelere üstten giren su antrasit, silis kumu ve çakıldan süzülerek filtre nozullarından geçmekte ve filtre tabanına ulaşmaktadır. Herbir filtreden 250 mm çaplı borularla toplanan su,kollektör borusu ile son klorlama işleminin de yapıldığı temiz su deposuna iletilmektedir.
4 ÇAMUR ARITMA SİSTEMİ
Durultucuların çamur konilerinden cazibe ile alınan çamur, sulu çamurun konsatrasyonunu arttırmak amacıyla çamur yoğunlaştırma tankına iletilmektedir. Ayrıca filtre geri yıkama suyu geri kazanım tankı tabanında biriken çamur da yine bu tanka alınmaktadır. Çamur yoğunlaştırma tankı prosesi prensip olarak durultucu tanklarına benzer yapıdadır. Yoğunlaştırma işlemini hızlandırmak için katyonik polilelektrolit dozlaması yapılmaktadır. Yaklaşık 3 günlük bekleme süresi sonunda yoğunlaşan çamur dairesel olarak tasarlanan yoğunlaştırma tankının tabanında yer alan sıyırıcılar ile merkezde toplanır ve çelik borular ile susuzlaştırma işlemi için dekantör ünitesine iletilir. Tanktaki üst su ise hızlı karıştırıcı dağıtım hattına geri deviri yapılabilmesi için geri yıkama suyu tutma tankında yer alan üst suyu toplama haznesine gönderilir
4.1 DEKANTÖR BİNASI
Çamur yoğunlaştırma tankından dekantör binasına gelen çamurun,katyonik polielektrolit dozlanarak, yoğunluğu daha da arttırılır. Çamur yoğunlaştırmadan gelen çamur 4 m3/sa kapasiteli dekantör ile çamur keki haline getirilmektedir.Yaklaşık %25 konsatrasyona sahip çamur çöp depolama alanına sevk edilmektedir.
4.2 FİLTRE GERİ YIKAMA SUYU GERİ KAZANIM TANKI
Filtrelerin yıkanması sonucu meydana gelen atıksular filtre geri yıkama suyu tutma tankında biriktirilir. Bu tank iki filtrenin yıkanması için ortaya çıkan kirli su hacmini tutabilecek kapasitede tasarlanmıştır. Ünitenin girişinde yer alan bölüm kum tutucu olup yıkama sırasında kaçan filtre kumunu yakalamaya ve temizlendikten sonra tekrar kullanılmasına olanak sağlar. Üst suyu toplama haznesinde biriken suların analizleri neticesinde uygun bulunması halinde, geri devir pompaları ve DN 80 mm’lik çelik boru ile hızlı karıştırıcı kollektör hattına iletilir. Böylece sisteme giren hamsuyun kaybı en aza indirgenmiş olur.
5 SCADA SİSTEMİ
Arıtma tesisi son teknoloji ekipmanlar ile donatılmış ve tamamen otomasyon ile işletilebilmektedir. Scada merkezinde tesisin giriş ve çıkışında pH, Bulanıklık ve Klor gibi temel parametrelerin takibi sürekli olarak yapılabildiği gibi tesisin etkin bir şekilde işletilebilmesi için gerekli tüm müdahaleler scada merkezinden yapılabilmektedir
6 LABORATUVARLAR
Paket arıtma binasında yer alan kimya ve mikrobiyoloji laboratuvarlarında tesisin işletimi ve arıtılmış suyun şebekeye verilebilmesi için gerekli analizler yapılabilmektedir.
Tesis mevcut su kalitesine göre tasarlanmış olmakla beraber gelecekte kirletici unsurların artması ile ileri oksidasyon proseslerine ihtiyaç duyulması halinde ilave düzenlemelerin yapılabilmesine imkân verebilecek şekilde düzenlenmiştir. Bu bağlam da toz aktif karbongibi ilave farklı kimyasal dozlaması gerekmesi halinde kullanılmak üzere ayrı bir binada ilave çözelti tankları düzenlendiği gibi ozon ile oksidasyon yapılmak istendiğinde kullanılmak üzere ozon temas tankı ve ozon jeneratör binası projeleri de hazırlanmış, tesis hidroliğinde ve genel yerleşiminde yer ayrılmıştır. Ozon temas tankı tek bölmeli olarak planlanmış olup yaklaşık 10 dakika bekleme süresi sağlanacaktır. Yönlendirme perdeleri ile kademeli olarak ozonun suyla karışımı sağlanan tankta ozon tabana yerleştirilen difüzörler kanalıyla verilmektedir.
Arıtma tesisiile, içme suyu arıtma tesislerinde hedeflenen 3 temel prensip olan;
• Suyun fiziksel ve estetik kalitesinin sağlanması,
• Muhtemel zehirli veya sağlığa zararlı maddelerin giderilmesi,
Sudaki hastalık yapan (virüsler, bakteriler vs.)gibi mikroorganizmaların etkisiz hale getirilmesi sağlanmış olmaktadır.
Hamsuyun içilebilirlik kalitesini etkileyen yükseklikte olduğu tespit edilen sertlik nedeni ile Kırşehir Özbağ mevkiinde bulunan Yeni Kuyular Konvansiyonel Paket İçmesuyu Arıtma Tesisine ters osmoz ünitesi yapılacaktır. Yeni Kuyular Paket arıtma binası içerisinde bulunan basınçlı filtrelerden çıkan su membran binası içerisinde bulunan filtrelenmiş su deposuna 400’lük çelik boru ile iletilecektir. Filtrelenmiş su deposundan 500’lük çelik boru ile çıkan hat önce sistem besleme pompalarına iletilecek, daha sonra kartuş filtre ve yüksek basınç pompalarından geçerek ters osmoz ünitelerine iletilecektir. Ters osmoz üniteleri iki hat olarak ayrı ayrı çalışabilecektir. %75 verimle çalışan ters osmoz üniterine gelen filtrelenmiş suyun %25’i deşarj olarak atılacak, %75’i ise Özbağ Paket İçmesuyu Arıtma Tesisinden çıkan temiz suyla Çatyapı ve Merkez depoda karışarak harmanlanacak ve şebekeye verilecektir.
[FY1]Okunuşa dikkat edelim. Yazıldığı gibi okunacak
Σχόλια