Proje sahası, DSİ 21. Bölge Müdürlüğü sınırları içinde Aydın-Didim-Akbük İlçesindedir.
Proje kapsamındaki Didim İlçesi ile Akbük Mahallesi içmesuyu ihtiyacı Beşparmak Barajı‟ndan ve Güllübahçe kuyularından karşılanacaktır. Bu hamsu kaynaklarından alınacak olan hamsuyu arıtacak olan içmesuyu arıtma tesisi 2050 hedef yılı esas alınarak tek kademeli olarak 100 000 m3/gün kapasiteli olarak projelendirilmiştir.
Tesiste standartlar dışında olan parametreleringiderimine yönelik olarak seçilen proses; havalandırma + ön ozonlama + durultma + filtrasyon + son klorlamadan oluşacak fiziksel + kimyasal arıtma esasına dayalı konvansiyonel arıtma prosesidir.
Tesiste ön dezenfeksiyon ön ozonlama ile son dezenfeksiyon ise son klorlama şeklinde gerçekleştirilecek olup, ozonlama ve klorlama işlemleri için bir ozon ve klor binası tasarlanmıştır.
Ayrıca durultucu olarak çamur battaniyeli tipte durultucular, filtre olarak azalan debili hızlı kum filtreleri tasarlanmıştır.
Arıtmadan sonra Didim’in su ihtiyacı cazibeli sistemle karşılanabilirken, Akbük’ ün su ihtiyacı terfili sistem ile karşılanabilecektir. Arıtılmış suyun %92 lik kısmı Didim’e, % 8’lik kısmı ise Akbük mahallesine verilecektir.
Aydın-Didim-Akbükİçmesuyu Arıtma Tesisi’nin, ham su kalitesine göre belirlenen proses üniteleri ve yardımcı üniteleri:
Ham Su İzolasyon ve Debi Ayar Vana Odası,
Ham Su Debimetre Odası,
Genel Tesis By-Pass’ı Vana Odası,
Giriş ve Havalandırma Yapısı,
Ön ozonlama Yapısı,
M1 Hızlı Karıştırma Yapısı,
M2 Yavaş Karıştırma Yapısı,
Durultucu Tankları,
Hızlı Kum Filtreleri,
Filtre Geri Yıkama Suyu Deposu,
Klor Temas Tankı,
Arıtılmış Su Tankı,
Arıtılmış Su Debimetre Odası,
Filtre Geri Yıkama Suyu Tutma Tankı,
Çamur Yoğunlaştırma Tankları,
Çamur Susuzlaştırma Binası,
İdare Binası,
Isı Merkezi,
Kimya Binası,
Klor Binası,
Trafo ve Jeneratör Binası,
Bekçi Binası olarak projelendirilmiştir.
Beşparmak Barajından 1000 cm lik , Güllübahçe kuyularından 500 cm’lik çelik borularla alınan hamsu yükleme depolarına terfili olarak ve buradan da cazibeli olarak arıtma tesisine iletilmektedir.
Tesise her iki kaynaktan 2 ayrı hatla gelen su ilk olarak Pislik tutuculuvana odasından, Sonrasında gerektiğinde fazla enerjinin kırıldığı akım ayar vana odasından geçmekte ve son olarak giriş akım ölçer odasından geçerek havalandırma yapısı bünyesindeki izolasyon ve by-pass vana odasına ulaşmaktadır.
Bu bölümde hamsuyungerektiğinde genel tesis by-pass hattına verilmesi sağlanacak ve genel tesis bypass hattı Temizsutankı manevra odasına bağlanmaktadır.
Üzeri açık, iki bölmeli kaskad şeklinde tasarlanan giriş havalandırma yapısında hamsuOksijen kazanır, Karbondioksit ,Hidrojen sülfür,Metan, Uçucu yağlar ve kimyasal maddeler giderilir.
Tesiste ön dezenfeksiyon işlemi hamsuda fenol değerinin standart üstü olmasından dolayı ön ozonlama ile yapılacaktır. Ancak hamsuyun kalitesine göre ön ozonlama yapılması gerekmeyen durumlarda Havalandırma çıkış kanalında; ön dezenfeksiyon amacıyla klor binasından gelen klordozlaması yapılır, pH ayarı için de kimya binasından gelen sodyumhidrooksit, dozlanır.
Hamsuda ön klorlamadan kaynaklanabilecektrihalometan oluşumu söz konusu olduğunda ön dezenfeksiyon amacıyla ön ozonlama yapılır. Ön ozon Temas Tankında suya ozon verilir.
Ozon temas tankı herhangi bir arıza veya bakım çalışması sırasında kesintisiz çalışmayı sağlamak maksadı ile 2 paralel tank şeklinde tasarlanmıştır. Ozon Temas Tankı Ozon Jeneratör Binası ile birlikte tasarlanır. Bu ihtiyacı karşılamak amacıyla 4.5 kg/sa’e kadar havadan ozon üretimi yapabilen 2 adet jeneratördeüretilen ozon kompresör ile basınçlandırılarak ozon temas tankına iletilmektedir.
Ozon temas tankında dozlamaya tabi tutulan su hızlı karıştırma yapısına iletilir.Hızlı Karıştırma ünitesi, 2 adet ve üzeri açık olarak projelendirilmiştir. Burada koagülasyoniçin gerekli pıhtılaşmayı sağlayacak olan demirüçklorürdozlanır.
Hızlı karıştırma ünitesinden sonra su 2 adet ve üstü açık olarak projelendirilen yavaş karıştırma ünitesine geçer.
Burada yumaklaşmayı sağlamak üzere Polielektrolit (PE) dozlaması ve gerektiğinde bazı kirleticilerin bertarafı için kullanılmak üzere aktif karbon dozlaması yapılır. Efektif olarak karışımı sağlanır.
Yavaş Karıştırma işlemi hidrolik karıştırırcıolarak projelendirilmiştir. Suyun doğal hareketi, bir adet savak düşüşü ve bir adet dalgıç perde arasında meydana gelecek enerji kırılması ile sağlanacaktır. Gerekli temas süreside perdeler arasında oluşacak olan hacim ile sağlanmış olacaktır. Bu bölmede suyun kalitesine göre gerektiği durumlarda kullanılmak üzere toz aktif karbon dozlaması da yapılacaktır.
Karıştırma yapısından sonra su durultuculara iletilir.
Bu yapı bölmeden oluşmaktadır. Son bölme durultucu giriş kanalları dağıtım şaftı olarak düzenlenmiştir. Son dalgıç perdenin altından geçen su bu bölüme gelecek ve burada yükselecektir. Yükselen su 2
adet savak kapaktan geçerek durultucuya suyu dağıtan giriş kanallarına girmektedir.
M1 karıştırma yapısı, M2 karıştırma yapısı ve durultucular birbirine bitişik olarak
projelendirilmiştir.4 adet olarak projelendirilen Durultucu yapısında, karıştırma yapısında dane boyutları büyümüş ve çökebilme yeteneğine sahip flokların çökebilmesi için gerekli olan süre sağlanmaktadır. Durultucular yukarı akışlı çamur battaniyeli sistemine göre ve üzeri açık olarak projelendirilmiştir.Sistem sudaki parçacıkların çamur yatağının oluştuğu bölümde çarpışmalarını arttırarak daha çabuk flok oluşturmasına ve küçük parçacıklarında bir süzgeç gibi davranan çamur yatağında tutulmaları kabulüne göre çalışmaktadır.
M2 şaftında yükselen su sürgülü kapaklardan geçerek her bir havuz boyunca uzanan dağıtma
kanallarına girer. Bu kanallardan da her havuzda 8’er adet olan giriş kanalına geçen su
buradan da havuz tabanına inen üçlü dağıtım boruları vasıtasıyla havuz tabanına üniform olarak dağıtılır. Havuz tabanına çarparak dağılan su yukarı akışa geçerek yükselir ve giriş
kanallarına bitişik olarak teşkil edilen çıkış kanalları ile alınarak DN 280 mm PVC borular ile ana durulmuş su toplama kanalına iletilir.
Durultucularda oluşan çamur ise çamur yoğunlaştırıcılara iletilirken, durulmuş su ana toplama kanalı vasıtasıyla geçiş deliklerinden geçerek filtre dağıtım kanalına gelir. Buradan savaklanarak her filtre yatağına pnomatik filtre giriş kapakları ile azalan debili hızlı kum filtrelerine iletilir. Filtre ünitelerini besleyen ortak filtre besleme su kanalından her bir filtreye durulmuş su girişi filtre kum seviyesinin 20 cm üzerinden giriş yapacak şekilde olmaktadır.
Hızlı kum filtreleri, üstü açık olarak tasarlanmıştır.Hızlı kum filtreleri, karıştırma yapısında yumaklaşmayıp durulma tanklarında çökelmeyen çok küçük parçacıkların tutulmasında etkin olduğu gibi mikroorganizmaların belirli oranlarda sudan uzaklaştırılmasında, demir ve manganın giderilmesinde de etkili olmaktadır.
Durultuculardan gelen su 1,2 m yükseklikteki kum + çakıldan oluşan 10 adet filtre yatağından süzülerek filtre çıkış kanalında toplanır. Filtrelenmiş su çıkış kanallarında toplanan sular, φ500 mm çaplı çelik boru ile filtreden çıkış yapar ve suyun hidrolik kontrolü amaçlı teçhiz edilen savaklı yapıdan geçerek φ1200 mm çaplı filtre çıkış suyu ortak kollektörüne iletilir.
Her bir filtre çıkışına 500 mm çaplı debi konum sabitleme vanası ile filtrelenmiş su çıkışı
temin edilmektedir. Ayrıca geri yıkama işlemi sırasında filtre çıkışını ve gerektiğinde her bir filtreizolasyonunu sağlamak amacıyla izolasyon amaçlı bir φ500 mm çaplı motor kumandalı kelebekvana monte edilmiştir.
Filtre çıkışından sonra su Filtrelenmiş su deposuna alınır. Bu depo her zaman filtre geri yıkaması ve tesis içi kullanımlar için gerekli olan su miktarını tutacak şekilde tasarlanmıştır.
Filtre Makine bloğu filtre binası içerisinde teçhiz edilmiştir. Burada Filtrelerin yıkanması için gerekli olan yıkama pompaları, hava blowerları, tesis kullanım suyu ihtiyacının karşılandığı servis suyu ekipmanları, yangın suyu ekipmanları , klor binasına su iletimi sağlayan booster pompaları bu alanda konumlandırılmıştır.
Arıtılmış su, filtrelenmiş su deposundan sonra kullanıma verilmeden önce son dezenfeksiyonunun yapılması maksadı ile klor temas tankına alınır. Klor binasından gelen klor ve pH ayarı için de kimya binasından gelen sodyumhidrooksit, dozlanır. Son klorlamaya tabi tutulan su şebekeye verilmeden önce , bitişik olarak dizayn edilen 1 saatlik depolama sağlayacak temiz su tankına alınır.
Temiz su deposu sonrasında debimetreden geçen temiz su buradan da 1000 lik çelik borular ile cazibeyle Didim’e ve pompalar vasıtasıylaAkbük mahallesine verilmektedir.
Hamsudaki kirletici yüküne göre Durultucu ünitesinde zamanla oluşan çamur , üzerinde bir akım bulunmayan ve bir kiriş sistemine asılı olan Çamur konilerinin içine aktarılır. Ağırlaşan koni aşağı doğru iner ve böylece oluşan çamur konilerde toplanarak Çamur yoğunlaştırma tanklarına iletilir. Durultuculardan gelen çamura bu tanklarda kimyaBelt filtre binasından gelen katyonikpolielektrolitdozlanarak yoğunlaştırılır, oluşan çamur üst suyu geri yıkama suyu tutma tankına yollanırken; çamur belt filtre binasına gönderilir. Belt filtre binasında kek haline getirilen çamur sistemden uzaklaştırılır.
Geri yıkama suyu tutma tankında filtrelerin yıkanmasından gelen kirli su tutulur. Bu tankın üst kısmında biriken durusu ile çamur yoğunlaştırma tankından gelen üst suyu bu tankta birleştirilir, sisteme geri kazandırılması için hızlı karıştırıcı girişkanalına iletilir. Geri Yıkama Suyu Tutma Tankı tabanında biriken çamur ise pompalar vasıtasıyla çamur yoğunlaştırma tankına gönderilir.
Tesisin toplam kapasitesine göre projelendirilen Kimya ve Klor binalarının maksadı arıtma işlemlerinde kullanılacak olan kimyasalların depolanması ve çözeltilerinin hazırlanması içindir.
Demir 3 klorür, polielektrolit ve kostik soda dozlamaları kimya binasından, klor; klor binasındankarşılanmaktadır. Gelecekte ihtiyaç olması durumuna göre potasyum permanganat ve toz aktif karbon sistemleri de projelendirilmiştir.
Gerektiğinde ön klorlama yapılabilmesi için 4 kg/sa kapasiteli 3 asıl; Son klorlama için 4 kg/sa kapasiteli 5 asıl + 2 yedek klorinatör teçhiz edilmiştir. Hem ön hem de son klorlama için yedek
klornatör ortak olarak kullanılacaktır.
Yardımcı binalar olarak projelendirilen ;
Trafo ve jeneratör binası, herhangi bir arıza durumunda tesise elektrik enerjisi sağlamak maksadı ile,
Isı merkezi, tesisin ısınması maksadı ile,
İdare binası ise tesisin yönetimi,bütün ünitelerinin işletme personeli ve yardımcıları için içerisinde laboratuvarı ile birlikte tasarlanmıştır.
Comments